Verklaring van nalatenschap: procedures, formulieren en kosten

Wanneer iemand in je familie overlijdt, brengt dat niet alleen verdriet, maar ook veel praktische en juridische vragen met zich mee. Eén van de zaken die geregeld moeten worden, is het bepalen hoe je met de erfenis om wilt gaan. Dit doe je met een verklaring van nalatenschap. Hieronder lees je precies wat dit inhoudt en hoe je dit regelt.

Wat is een verklaring van nalatenschap precies?

Een verklaring van nalatenschap gebruik je om officieel aan te geven hoe jij de erfenis wilt behandelen: wil je deze zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen? Met deze verklaring maak je duidelijk wat jouw keuze is bij de rechtbank.

Wanneer is een verklaring van nalatenschap nodig?

Je hebt een verklaring van nalatenschap nodig wanneer je erfgenaam bent en wilt aangeven wat jouw keuze is met betrekking tot de nalatenschap. Dit gebeurt vaak als er twijfel bestaat over mogelijke schulden van de overledene, of wanneer je niets te maken wilt hebben met de erfenis.

Beneficiair aanvaarden, zuiver aanvaarden of verwerpen?

Als erfgenaam kun je kiezen uit drie opties:

• Zuiver aanvaarden: Je neemt zowel de bezittingen als schulden volledig over.
• Beneficiair aanvaarden: Je accepteert de erfenis alleen als deze positief uitvalt, zodat je niet opdraait voor eventuele schulden.
• Verwerpen: Je accepteert de erfenis helemaal niet.

In de praktijk kiezen veel erfgenamen voor beneficiair aanvaarden als er onzekerheid bestaat over de omvang van schulden.

Hoe vraag je een verklaring van nalatenschap aan bij de rechtbank?

Het beneficiair aanvaarden of verwerpen van een erfenis regel je zelf bij de rechtbank. Dit doe je door het formulier ‘verklaring van nalatenschap’ in te vullen en te ondertekenen. Dit formulier stuur je vervolgens op naar de rechtbank van de laatste woonplaats van de overledene. Je hebt hier dus geen notaris voor nodig.

Download formulier verklaring van nalatenschap

Wat kost het aanvragen van een verklaring van nalatenschap?

Aan het aanvragen van een verklaring van nalatenschap bij de rechtbank zijn kosten verbonden. In 2025 bedragen deze legeskosten ongeveer € 134 per persoon. Bij meerdere erfgenamen moet iedere erfgenaam apart betalen.

Kan je een verklaring van nalatenschap regelen zonder hulp van een notaris?

Ja, het regelen van een verklaring van nalatenschap kan volledig zelfstandig via de rechtbank. Een notaris is hiervoor niet nodig, wat aanzienlijk scheelt in kosten.

Welke documenten moet je meesturen bij een aanvraag verklaring van nalatenschap?

Voor het aanvragen van een verklaring van nalatenschap heb je doorgaans het ingevulde en ondertekende formulier nodig, samen met:

• Kopie van de overlijdensakte
• Kopie van het legitimatiebewijs van de verzoeker

Let op: Je moet meerderjarig zijn om deze aanvraag te kunnen doen.

Kan je online een verklaring van nalatenschap aanvragen bij de rechtbank?

Ja, tegenwoordig is het mogelijk om de verklaring van nalatenschap digitaal te regelen. Het formulier kun je online downloaden, invullen en vervolgens digitaal of per post naar de rechtbank versturen.

Verklaring van nalatenschap vs. verklaring van erfrecht: wat is het verschil?

Vaak worden de verklaring van nalatenschap en de verklaring van erfrecht door elkaar gehaald. Toch zijn ze heel verschillend. De verklaring van nalatenschap gebruik je om bij de rechtbank aan te geven of je een erfenis aanvaardt of verwerpt. Dit regel je zelf zonder notaris. Een verklaring van erfrecht wordt door een notaris opgesteld en geeft aan wie de erfgenamen zijn en wie bevoegd is om de nalatenschap af te handelen. Deze verklaring wordt gebruikt voor banken, verzekeringen en andere instanties.

Checklist verklaring van nalatenschap aanvragen: voorkom fouten

Zorg ervoor dat je:

• Het juiste formulier van de rechtbank downloadt.
• Zorgvuldig kiest tussen zuiver aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen.
• Een kopie van je legitimatiebewijs toevoegt.
• Een kopie van de overlijdensakte toevoegt.
• Controleert of je meerderjarig bent.
• Het formulier zorgvuldig controleert voordat je het verstuurt.

Twijfel je nog over jouw keuze?

Het aanvaarden of verwerpen van een erfenis kan grote gevolgen hebben. Twijfel je wat je moet doen? Vraag dan tijdig advies bij specialisten of gebruik een haalbaarheidscheck. Hiermee voorkom je onnodige kosten en risico’s.