Wat is een executeur testamentair? Dingen die je moet weten

Als een vriend of familielid je vraagt executeur van hun nalatenschap te zijn, is het belangrijk te bedenken dat het een rol is die veel verantwoordelijkheid – en enkele risico’s – met zich meebrengt.

Een executeur testamentair beheert iemands nalatenschap nadat die overleden is, op basis van de wensen die in zijn testament staan en in overeenstemming met alle geldende wetten. Een executeur testamentair kan een vriend of familielid zijn, een trustmaatschappij, erfrecht advocaat of accountant, of een combinatie van beiden.

Als je tot executeur testamentair bent benoemd – en je houdt je niet bezig met de administratie van nalatenschappen – moet je je bewust zijn van het werk dat ermee gepaard gaat, dat zowel ingewikkeld als tijdrovend kan zijn.

Het is een eer om tot executeur benoemd te worden, maar het kan voor sommigen ook een last zijn. Executeurs moeten ook de mogelijke juridische en financiële implicaties begrijpen. Als je bijvoorbeeld een fout maakt die tot een verlies voor de begunstigden leidt, bestaat de kans dat je voor dat bedrag aansprakelijk gesteld wordt.

Hoe het werk begint

De eerste stap is het opsporen van een kopie van het meest recente testament van de overledene. Executeurs moeten op de hoogte gebracht worden van waar ze een kopie kunnen vinden, zodat ze niet hoeven te klauteren om het terug te vinden als de persoon overlijdt.

Als het testament gevonden is, zul je waarschijnlijk “erkenning” moeten verkrijgen. Successie is het formele proces om het testament te bekrachtigen en de autoriteit van de executeur(s) te bevestigen. De meeste financiële en andere instellingen zullen geen zaken met je doen tot je een erkenning in het testament hebt en dat kost enige tijd, dus het proces moet zo snel mogelijk beginnen.

De executeur helpt meestal ook bij het regelen van de begrafenis en zorgt ervoor dat in de onmiddellijke financiële behoeften van de familie wordt voorzien, vooral als er kinderen ten laste zijn.

Waardebepaling en veiligstelling van nalatenschapsgoederen

Tot de taak van de executeur behoort ook het taxeren van de bezittingen, wat zo snel mogelijk moet gebeuren, want dat getal bepaalt hoeveel er aan kosten betaald moet worden. Dit proces begint vaak met het bekijken van de meest recente bank- en investeringsafschriften, en daarbij zowel activa als schulden in aanmerking te nemen. Er kunnen ook andere bezittingen zijn om rekening mee te houden, zoals kunst en antiek, aandelen in privébedrijven, intellectueel eigendom en cryptovaluta.

De taak van een executeur omvat ook het veiligstellen van de bezittingen van de overledene, wat alles kan inhouden van ervoor zorgen dat rekeningen voor onroerend goed en verzekeringen op tijd betaald worden, tot ervoor zorgen dat het vee van een boer gevoed wordt.

Begunstigden opsporen en met hen praten

Een ander karwei voor de executeur is het opsporen van alle begunstigden, wat ingewikkeld kan zijn in de huidige zeer mobiele maatschappij waar vaak sprake is van meerdere huwelijken en zelfs van elkaar vervreemde kinderen. Wanneer een testament een klasse van personen noemt, zoals “mijn kleinkinderen”, moet de executeur ervoor zorgen dat iedereen in die categorie wordt opgenomen.

Een executeur moet redelijke inspanningen doen om alle begunstigden te vinden, wat zelfs kan inhouden dat hij bedrijven inhuurt die gespecialiseerd zijn in het vinden van mensen. Een voorzichtige executeur zal regelmatig met de begunstigden communiceren en hen op de hoogte houden van de status van de nalatenschap en de uiteindelijke verdeling van de bezittingen.

Het nalaten van communicatie van een executeur is waarschijnlijk de nummer één klacht. In een nalatenschap context wordt geen nieuws altijd als slecht nieuws opgevat. Als de begunstigden niets van je horen, kunnen ze denken dat er iets verdachts aan de hand is.

De nalatenschap beheren

Het beheren van de nalatenschap kan een uitdagende en tijdrovende verantwoordelijkheid zijn. Enkele van de vele taken die de executeur moet afhandelen zijn: het beleggen van eventuele aanzienlijke overtollige contanten tot de nalatenschap is afgerond, het helpen oprichten van in het testament vastgelegde trusts, het opzeggen van mogelijke overheidsuitkeringen, het afhandelen van de overdracht van arbeids-, ziekte-, pensioen- en pensioenuitkeringen en het teruggeven van door de overheid uitgegeven kaarten zoals een sociaal verzekeringsnummer, paspoort, rijbewijs en gezondheidskaart.

Gezien het steeds digitaler worden van ons leven, kan een executeur ook belast worden met administratieve taken betreffende sociale en digitale accounts zoals e-mail, LinkedIn, Facebook, Twitter, enz.

Verdeling van bezittingen

De laatste stap is de verdeling van de bezittingen, die zowel zeer lonend als stressvol kan zijn, of allebei, afhankelijk van hoe het testament is opgesteld en het aantal bezittingen.

De executeur moet beginnen met het afhandelen van specifieke legaten in het testament, zoals het geven van juwelen aan een dochter, € 100.000 aan een specifiek goed doel of een huisje aan een zoon of dochter. Wat overblijft na de betaling van alle schulden en eventuele specifieke legaten wordt het residu genoemd. De executeur kan opdracht krijgen om “zonder meer” aan een begunstigde of begunstigden uit te keren, of de executeur kan opdracht krijgen het aandeel van een begunstigde in een testamentaire trust over te maken.

De executeur moet ook een lijst overleggen van onkosten en eventuele vergoedingen die hij/zij voor het op zich nemen van de taak zal ontvangen, en elke volwassen begunstigde de boekhouding laten aftekenen, en een vrijwaringsformulier ondertekenen.

Van daaruit kan de executeur de boedelrekening sluiten.

Professionals inschakelen

Gezien hoe ingewikkeld, tijdrovend en emotioneel beladen de rol van executeur kan zijn, kiezen veel mensen ervoor om in hun testament een bedrijfs executeur, vaak een advocaat die specialist is in verdelen van erfenis, te benoemen. Individuele executeurs kunnen van diezelfde expertise profiteren door een bedrijfs executeur aan te stellen om hen bij te staan wanneer ze een nalatenschap moeten beheren.

Niet alleen kunnen de professionals als neutrale derde de ingewikkelde details van de afwikkeling van de nalatenschap afhandelen, waaronder het bijhouden van registers en belasting- en juridische zaken, maar ze nemen ook een deel van de stress weg die vaak gepaard gaat met de dood van een geliefde.

500+ kozen voor juridische hulp via advocaat-kosten.nl